Zo herken je verspillingen in je proces met de 8 vormen van Lean waste

Elke organisatie wil efficiënter werken, maar vaak zijn er maar weinig die weten waar de echte verspilling zit. Want verspilling is niet alleen zichtbaar als foutdruk of overproductie – het zit vaak in subtiele handelingen, onnodige bewegingen of simpelweg wachten.

In de Lean Six Sigma-wereld zijn deze verspillingen gegroepeerd in acht vormen. Ze fungeren als een praktisch denkkader om procesverspilling systematisch op te sporen, en te elimineren.

1. Overproductie – meer maken dan nodig is

Overproductie lijkt efficiënt, maar is het tegenovergestelde. Denk aan rapporten die niemand leest, voorraad die veroudert of software die niemand gebruikt. Alles wat je te vroeg, te vaak of zonder duidelijke vraag maakt, bindt capaciteit en verhoogt de foutkans.

Herkenbaar signaal: volle magazijnen of gedeelde bestanden die niemand opent.

2. Wachten – mensen of processen staan stil

Wachten is misschien wel de meest onderschatte verspilling. Denk aan goedkeuringen die op zich laten wachten, systemen die traag reageren of collega’s die niets kunnen doen omdat een taak nog niet is afgerond.

Quick win: kijk eens naar het aantal overdrachtsmomenten binnen je proces. Elk knelpunt is een kans op winst.

3. Transport – onnodige verplaatsing van werk

Of het nu fysieke dozen zijn of digitale documenten: elke onnodige verplaatsing kost tijd, energie en vergroot het risico op fouten. Denk aan omwegen in het proces, mailtjes met bijlagen die niemand bijwerkt of klanten die langs meerdere loketten moeten.

4. Overbewerking – meer doen dan de klant vraagt

Een klassieker: polijsten, perfectioneren, extra controlelagen toevoegen. Alles met de beste bedoelingen, maar vaak zonder toegevoegde waarde. Klanten willen geen 10, ze willen gewoon een goede 8, snel en betrouwbaar.

5. Voorraad – te veel of te vroeg inkopen

Te veel voorraad lijkt veilig, maar betekent ook kapitaal vastzetten, ruimtegebrek en verhoogde kans op veroudering. Lean streeft naar ‘just in time’, niet ‘voor de zekerheid’.

6. Beweging – inefficiënte handelingen

Denk aan medewerkers die steeds heen en weer lopen, klikken of zoeken naar bestanden. Onnodige beweging is tijdverspilling, zelfs als het ‘druk’ lijkt.

7. Defecten – fouten en herstelwerk

Elke fout is dubbel werk. En nog belangrijker: fouten schaden vertrouwen. Analyseer waar fouten ontstaan, en werk aan preventie, niet aan symptoombestrijding.

8. Onbenut talent – het brein niet benutten

De meest stille verspilling van allemaal: medewerkers die méér kunnen dan ze mogen. Suggesties die blijven liggen. Ervaring die niet wordt gedeeld. Dit vraagt geen investering, alleen ruimte en aandacht.

Van inzicht naar actie

In een goede Lean Six Sigma training leer je deze verspillingen herkennen in je eigen werkcontext. Niet vanuit theorie, maar vanuit praktijkcases en eigen processen.

Want wie leert kijken door een Lean-bril, ziet ineens overal verbeterkansen. En dat is precies de bedoeling!