Na achtereenvolgende kwartalen van krimp verkeert Nederland weer in een recessie. Volgens het Centraal Planbureau gaan we rap naar een half miljoen werklozen.

De werkloosheid bleef in de vorige crisisperiode beperkt. Massaontslagen bleven uit, vooral omdat bedrijven voldoende vet op de botten hadden. Dat is een belangrijk verschil met de huidige recessie. Konden werkgevers toen nog tegen een stootje, nu wordt er veel sneller ingegrepen. Grote bedrijven nemen het voortouw en schrappen vele duizenden banen. Ook bij kleinere ondernemingen wordt inmiddels flink gesaneerd. Vaak uit financiële noodzaak. En soms ook omdat men naar een efficiëntere, kleinere organisatie wil.

Daarbij past een waarschuwend woord. Personele bezuinigingen omdat er geen geld meer wordt verdiend, is één ding. Maar reorganiseren omdat men denkt dat een bedrijf daar beter van wordt, is iets anders. Soms gaat men inkrimpen, in de veronderstelling dat het bedrijf er ‘lean and mean’ van wordt.

Vergeet het maar, zegt de oorspronkelijk van de universiteit van Tilburg afkomstige hoogleraar Freek Vermeulen. Managers die met dat oogmerk gaan reorganiseren, doen iets dat nergens op gestoeld is. Vermeulen had al laten zien dat veel managementtheorieën niet deugen. Hij veegde de vloer aan met Total Quality Management, IsO-9000, empowerment, en allerlei andere managementpraktijken, die even populair als zinloos zijn. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor innovatie. Vermeulen heeft nauwelijks bewijs gevonden voor de veronderstelling dat bedrijven die innoveren, beter presteren. bedrijven moeten helemaal niet innovatief willen zijn.

En nu spreekt hij zich dus uit over reorganiseren. Ga vooral niet reorganiseren met de bedoeling om het bedrijf beter te maken, stelt hij. Zo werkt het niet. Je krijgt een betere organisatie door je mensen beter te maken. niet door ze weg te sturen. Na een slecht doordachte reorganisatie neemt de inzet van het personeel vaak af, en het verloop neemt een hoge vlucht.

Dat is heldere taal. als er gesneden moet worden in het personeelsbestand vanwege de kosten of vanwege structurele overbezetting, dan kan het niet anders. Maar als er om andere redenen wordt overwogen om mensen te ontslaan, lees dan eerst de analyses van Vermeulen.

Reageren?
column@kamerbeekfillet.nl

Hans Kamerbeek. Advocaat arbeidsrecht bij Kamerbeek Fillet Advocaten.