De een heeft een inpandige fitnessruimte, de ander deelt startbonussen uit of biedt medewerkers een jaarlijks financieel adviesgesprek met een externe specialist. De advocaten van de sectie arbeidsrecht van De Voort Advocaten | Mediators zien het allemaal voorbijkomen in hun praktijk. ‘Vooral het keuzemodel is nu populair’, vertelt Lieke van den Eijnden (33). ‘Hierin heeft de werknemer de keuze tussen bijvoorbeeld extra loon of meer vakantiedagen.’

Haar sectiegenoot Sanne Luiten (27) legt uit: ‘We staan zowel werkgevers als werknemers bij.’ Ook collega Stefan Jansen (36) schuift aan bij het gesprek. De drie zijn het erover eens dat de leaseauto werkzoekenden niet meer over de streep trekt. Sanne: ‘Waardering krijgen voor het werk dat wordt verricht, is voor werknemers nog steeds van belang. Als een leidinggevende zijn of haar waardering uitspreekt, dan motiveert dat enorm.’ En: ‘Het kost niets, alleen een beetje tijd.’

Jobhoppen
De werkloosheid in Nederland was nog nooit zo laag, half december zijn er slechts 251.000 werklozen. Lieke: ‘Het is een tijd waarin werknemers eisen kunnen stellen.’ ‘En dat stelt ondernemers voor lastige keuzes’, merkt Stefan op. ‘De salarissen voor nieuwe werknemers steeds hoger maken, is geen oplossing. Dit kun je namelijk niet uitleggen aan mensen die al lang bij jou in dienst zijn.’ Te weinig aandacht voor bestaand personeel leidt bovendien tot jobhoppen. Sanne: ‘Ondernemers vergeten soms te investeren in een prettige werksfeer, terwijl dat iets is waar mijn generatie waarde aan hecht. Ook willen veel twintigers flexibel werken en onder meer kunnen sporten onder werktijd.’

Juridische valkuilen

‘We adviseren op dit moment twee soorten bedrijven’, vertelt Stefan. ‘Ondernemingen waarmee het heel goed gaat, die bijvoorbeeld bezig zijn met fusies en overnames. De andere groep bestaat uit bedrijven die, ondanks overheidssteun, moeite hebben om overeind te blijven. We verwachten dat een flink aantal alsnog zal omvallen of zal moeten reorganiseren. Daarmee vormen ze een klein deel van de oplossing voor de krappe arbeidsmarkt, want dan komen er weer werknemers op de markt.’ Lieke vult aan: ‘Bij de bedrijven die goed draaien, denken we mee in het binnenhalen en behouden van personeel.’ Hierbij gaan ze niet op de stoel van de HR-afdeling zitten, maar denken hier wel in mee. Stefan: ‘We geven inzicht in de juridische valkuilen rond het onderwerp personeel.’

Houd hen happy
Welke tips kunnen ze geven over het behoud van medewerkers? ‘Scholing wordt steeds belangrijker’, stelt Sanne. ‘Een persoonlijk opleidingsbudget maakt het aantrekkelijk om bij een werkgever in dienst te gaan en te blijven. Dat geldt ook voor doorgroeimogelijkheden.’ Stefan: ‘Met junior-, medior- en senior-functies bied je al perspectief voor tien jaar. Maar bedenk ook dat niet iedereen daar behoefte aan heeft. Bij maakbedrijven werken veel techneuten die wel steeds beter in hun vak willen worden, maar voor wie dat doorgroeien niet hoeft. Wij zien dat vooral hbo’ers en universitair geschoolden hogerop willen.’ Lieke merkt op dat ook horizontaal groeien voor veel mensen aantrekkelijk is. ‘Door extra taken erbij te krijgen of bijvoorbeeld een opleiding tot BHV’er te doen of een talencursus. Scholing hoeft niet altijd werkgerelateerd te zijn: het gaat om het happy en gemotiveerd houden van medewerkers.’

Frictie en nog eens frictie
Vormen overnames een oplossing voor een bedrijf met een personeelstekort? ‘Op korte termijn zeker,’ antwoordt Stefan. ‘Heb je tien man nodig en neem je een bedrijf over met vijftien medewerkers, dan ben je geholpen. Dat zien we ook regelmatig gebeuren.’ Wat dit echter een complexe manier van groeien maakt, is dat je niet weet wie je overneemt. Gegevens over de hoogte van salarissen, wie wanneer met pensioen gaat, het aantal zieken, zijn voorhanden. De verschillende culturen blijven daarentegen vaak nog lang naast elkaar bestaan. Lieke: ‘Een geheel worden, is daardoor moeilijk. Als je daar geen aandacht voor hebt, kan het voor frictie zorgen.’ Een overname om voldoende personeel te hebben, werkt alleen als je het goed voorbereid. En daarin kunnen deze drie specialisten van De Voort Advocaten│Mediators meedenken, al dan niet in samenwerking met collega’s van de sectie Ondernemingsrecht.

Luister naar je personeel
Sanne vertelt dat ze veel vragen krijgt over arbeidscontracten. ‘Werkgevers vragen of ze er verstandig aan doen een contract te geven voor onbepaalde tijd of een variant zonder proeftijd, omdat potentiële werknemers anders niet willen komen.’ Stefan: ‘Wil iemand geen proeftijd? Zorg dan voor extra waarborgen aan de voorkant door referenties op te vragen en een assessment af te nemen. De verleiding blijft groot om mee te gaan met wat de kandidaat wil. Daar is op zich niets mis mee, zolang je de risico’s kent.’ Lieke: ‘Kies je er toch voor om geen proeftijd overeen te komen en bied je direct een lang contract, dan valt jouw nieuwe werknemer onder het normale ontslagrecht.’ In productiebedrijven die vastzitten aan een cao is minder concurrentie in lonen en voorwaarden. Lieke: ‘Hen adviseren we goed helder te krijgen wat hen een aantrekkelijk bedrijf maakt.’ Het beste algemene advies dat de drie aan werkgevers kunnen geven, is: luister naar je personeel. ‘Elke organisatie is anders en elke werknemer heeft verschillende wensen, dus ga in gesprek en luister.’ 

Tekst: Sara Terburg
Fotografie: Kees Bennema