De media hebben de laatste maanden meermaals gepubliceerd over het kartel dat vijf grote fabrikanten van trucks gedurende veertien jaar gevormd hebben. Martine Bouman van Holla Advocaten bespreekt claims die voortvloeien uit kartelvorming en de toepasselijke Europese Richtlijn.

Volvo/Renault, Daimler, Iveco, DAF en MAN blijken de fabrieksprijzen van trucks met elkaar te hebben afgestemd. Ook hebben deze fabrikanten afspraken gemaakt over het moment waarop zij overgingen tot het implementeren van innovaties die noodzakelijk waren om aan nieuwe milieueisen te voldoen. Daarbij stemden de fabrikanten tevens af dat de kosten van die innovaties zouden worden doorberekend aan hun afnemers. Door deze afspraken is de onderlinge concurrentie tussen de fabrikanten in vergaande mate beperkt.

Gedupeerd
MAN heeft het kartel opgebiecht. In ruil daarvoor heeft de Europese Commissie deze klokkenluider vrijstelling van de opgelegde boete gegeven. De overige vier fabrikanten zijn flink bestaft door de Europese Commissie. Zij kregen boetes van in totaal bijna 3 miljard euro wegens overtreding van het kartelverbod. En met het betalen van deze boetes zijn de fabrikanten er nog niet. Zij kunnen daarnaast ook aansprakelijk worden gehouden voor de schade die gedupeerde afnemers als gevolg van deze kartelvorming lijden. Dit volgt uit de Europese Richtlijn die beoogt effectieve handhaving van het Europese mededingingsrecht te bevorderen. De lidstaten van de Europese Unie dienden deze richtlijn uiterlijk 26 december 2016 om te zetten naar nationale wetgeving.

Bewijsmiddelen
De twee belangrijkste onderwerpen die de Richtlijn behandelt zijn de aansprakelijkheid en schadevergoedingsplicht van de kartelvormers en de mogelijkheid om via tussenkomst van een rechter openbaarmaking van bewijsmiddelen af te dwingen. Omzetting van de richtlijn in nationale wetgeving brengt het navolgende met zich mee:
1. De kartelvormers zijn in beginsel hoofdelijk aansprakelijk voor de schade. Uitzonderingen daargelaten betekent dit dat elk van hen kan worden aangesproken tot vergoeding van de volledige schade. Het is vervolgens aan de aangesproken partij om (een deel van) de schade te verhalen op de overige kartelvormers.
2. Het wordt eenvoudiger om openbaarmaking van stukken af te dwingen. Alleen voor de verklaring van de klokkenluider en verklaringen betreffende een schikking geldt een uitzondering. Daarnaast kan geen informatie worden opgevraagd uit het dossier van de Mededingingsautoriteit dat onderwerp van een lopende procedure is.
Kijk voor een uitgebreidere bespreking op www.holla.nl.

Tekst: Martine Bouman
Fotografie: Hein Gijsbers