Als directeur van cultureel centrum Tilliander (Oisterwijk) en Den Boogaard (Moergestel) moet Ruud van Eeten continu rekening houden met het spanningsveld tussen ondernemerschap en het feit dat Tiliander een gesubsidieerde organisatie is. Dat lijkt hem goed af te gaan, want dit jaar start een grootscheepse verbouwing, althans dat is de ambitie. Die maakt de uitvoering mogelijk van het ambitieuze plan waar hij sinds zijn aanstelling begin 2016 aan werkt. ‘Tiliander zal gaan functioneren als het sociale hart van de samenleving.’ Bij de realisatie daarvan zal hij niet laveren. ‘Zoals het een goed ondernemer betaamt, ga ik nu recht op mijn doel af en liever keihard op mijn bek dan dat ik een concessie doe.’

Uitgangspunt voor het plan dat Ruud schreef, zijn het door Buro BMC uitgebrachte rapport en het businessplan dat Marc Meeuwis opstelde. De functieverandering van cultuurcentrum Tiliander is nodig om de organisatie financieel gezond te maken. Door meer activiteiten en organisaties naar het gebouw te halen, zal de gemeente - en dus de gemeenschap - minder en in de toekomst niets meer bij hoeven te leggen. ‘Tiliander moet de plek worden voor iedereen die iets wil doen of iets zoekt in Oisterwijk. Of het nu toeristen zijn, gezinnen uit de buurt, ouderen of jongeren. Tiliander ontvangt subsidie en is dus van en voor alle Oisterwijkers.’

Bruisen
Er is al een begin gemaakt, dat ziet iedereen die Tiliander overdag binnenwandelt. De bibliotheek en het VVV zijn hier ook gevestigd en de tafels van de biljartvereniging delen een ruimte met de theaterkassa. ‘Na de verbouwing zal het hier zowel overdag als ‘s avonds bruisen van de activiteit.’ Ruud zocht hiervoor samenwerking met organisaties en verenigingen voor ouderen, jongeren, educatieve instellingen en verenigingen voor amateurkunst zoals toneel en muziek. Hij sprak met elke organisatie in de gemeente die iets doet en betekent voor de samenleving. ‘Tiliander wordt hiermee de culturele motor van de gemeente.’ Daarnaast slaat hij de handen ineen met lokale horeca zoals in de Stichting Lindeplein en met leveranciers zoals Robèrt van Beckhoven, koffiebranders Rozema en Van Schijndel, De Walhoeve, Soeplokaal, Boer Mathijssen en streekbierbrouwers.

Landmark
De indeling van het pand zal ingrijpend veranderen. ‘De bibliotheek komt naar beneden, het pand wordt veel opener zodat we een ontmoetingsplein kunnen realiseren. Ook in het programma dat we als cultuurcentrum aan gaan bieden, zal niet te zien zijn welke organisatie wat organiseert. Alles zal met elkaar verbonden zijn.’ Ook is het de bedoeling dat het pand van buiten zichtbaarder en aantrekkelijker wordt. ‘Met een terrastrap aan de kant van het Lindeplein en een landmark op de gevel aan de spoorzijde zodat we zichtbaar zijn voor iedereen die vanaf die kant komt.’

Toekomstbestendig
Om dit soort samenwerkingen succesvol te maken, moeten de bedrijven en organisaties hun eigen eiland verlaten. ‘Het zit echt in de mindset, we moeten af van die hokjesmentaliteit. Je moet elkaar niet als concurrenten zien, maar elkaar aan willen vullen’, benadrukt Ruud. Dus startte hij zijn zoektocht naar samenwerkingspartners met het ophalen van kennis uit de gemeenschap en het inventariseren van behoeften. Zijn tweede stap is het pand van Tiliander ten dienste stellen van de gemeenschap. Stap drie is het functioneren als verbinder (zie kader) en met een commerciële bril op de juiste mensen bij het project betrekken. ‘Ik heb niemand iets opgelegd of gedwongen om mee te doen’, benadrukt hij. ‘Ik geloof er heilig in dat mijn plan realiseerbaar en bovendien toekomstbestendig is.’ Hiermee loopt hij voorop in zijn branche. ‘In de toekomst zal elk cultureel centrum in een kleinere gemeente op soortgelijke wijze gaan functioneren.’ Oisterwijk is bij uitstek een gemeente waar dit zou moeten slagen. De burgerparticipatie is er groot en het verenigingsleven rijk. Het cultureel centrum in Moergestel wordt niet verbouwd. Daar werkt de burgerparticipatie overigens al erg goed. ‘Den Boogaard wordt overdag geëxploiteerd door de seniorenvereniging, een prachtig initiatief dat het pand betaalbaar houdt.’

Iets gunnen
Hij benadrukt nog maar eens dat hij nooit uit het oog zal verliezen dat Tiliander overheidssubsidie ontvangt. ‘Ondernemers zijn weleens geneigd te denken dat het oneerlijk is dat ze met ons zouden moeten concurreren.’ Zelf ziet hij dat anders. ‘Ons horecagedeelte is juist een aanvulling.’ En dat wijst de praktijk hier aan het Lindeplein ook uit. De horecazaken: Sec, Little Asia, Zinin, Brownies & Downies en het horecagedeelte van Tiliander bedienen allemaal een andere doelgroep. Tezamen organiseren ze diverse leuke evenementen en zo versterken ze elkaar. ‘Wij hebben niet de ambitie om een restaurant te zijn. Wel serveren we voedsel van goede kwaliteit en bereid met lokale producten.’ Hij vindt het belangrijk om lokale partijen iets te gunnen. Dus hoewel een landelijk opererend schoonmaakbedrijf een iets gunstigere offerte neerlegde, koos hij toch voor een plaatselijke schoonmaker.

Bedrijfsleven
Ook in de vernieuwde Tiliander kunnen bedrijven terecht voor de huur van de kleine of de theaterzaal. ‘Bedrijven komen hier naartoe vanwege de parkeergelegenheid, de centrale plek in de gemeente en de goed geoutilleerde tribunezaal. Wij hebben alle faciliteiten om een presentatie te houden en kunnen ook zorgen voor verrijking met bijvoorbeeld cabaret. Wij bieden een netwerk en infrastructuur die andere aanbieders niet hebben.’

Tekst: Sara Terburg
Fotografie: Kees Bennema