Ondanks de enorme populariteit bestaat er nog veel onduidelijkheid over Industrial Internet of Things (IIoT). Wat is IIoT nu eigenlijk en welke kansen en bedreigingen liggen er voor producenten? Gespreksleider Hanneke van Oirsouw (GROEIkwadraat) verheugt zich op de verdieping van het thema. Moeten we er uiteindelijk allemaal in mee om klaar te zijn voor de toekomst?

In een ontspannen setting aan de gemoedelijke keukentafel van Capi Europe in Tilburg zitten negen ondernemers op scherp om hun ervaring met de digitale revolutie binnen de industrie te delen. Hanneke opent het debat met de vraag: ‘Wat is Industrial Internet of Things eigenlijk?’ Roland Meulenbroek (APS InterTech), een van de specialisten aan tafel, reageert kort en bondig: ‘Niets nieuws! Via een besturingscomputer log je alle data en je hebt inzicht en historie. Die gegevens heb je nodig om je productieproces te optimaliseren. IIoT is het anders kijken naar data.’ APS InterTech is een technisch bedrijfskundig ingenieursbureau op het gebied van Cost Engineering en data integratie voor de zware en offshore industrie in Nederland, België en het Midden-Oosten. Roland ontving de 2016 Innovation & Excellence Award.

Kleinste details
In de ogen van Mark Zaal (CZL Tilburg) is IIoT niet zo spannend. ‘We verbeteren met data de betrouwbaarheid van onze processen. Dat doet CZL Tilburg al tien jaar. Of we dit dan IIoT moeten noemen? Ik probeer anders te denken en me niet te laten beperken door historische kennis. De optimalisatie van productieprocessen legt een zware druk op ondernemers in de meest uiteenlopende hightech branches. Op het moment dat er geen zicht meer bestaat op nieuwe mogelijkheden om kosten te besparen komen de kleinste details om de hoek kijken.’ CZL Tilburg is actief in oppervlaktebehandelingen en reparaties van technisch hoogwaardige componenten.

Met elkaar ‘praten’
IIoT kent veel raakvlakken met de Smart Industry of ook wel Industrie 4.0. Big data verzamelen en analyseren is daar één van. Het verschil zit in de toepassing; zogenaamde geautomatiseerde ketenintegratie. Dave Rullens (Webbing Solutions) is officieel ambassadeur van Smart Industry en was runner-up voor de FME Toelevering Innovatieprijs 2015. Webbing Solutions ondersteunt bedrijven om beter, sneller en geautomatiseerd samen te kunnen werken met hun klanten en leveranciers in de keten. Dave: ‘Als je een machinebouwer bent, heb je andere systemen dan een groothandel. Webbing Solutions verbindt bestaande systemen en zorgt ervoor dat niet alleen bedrijven met elkaar kunnen ‘praten’, maar dat ook intern de communicatie goed verloopt.’ Frans Vromans (Kinetron) benadrukt dat het Internet in IIoT het gemakkelijk maakt om live machines op afstand in de gaten te houden en proactief te reageren op signalen. ‘Met online monitoring kunnen problemen voorkomen worden en nieuwe business kansen ontstaan.’ Frans is directeur van het innovatieve hightech Kinetron, gevestigd op Tradepark 58 in Tilburg. Deze uitvinder van de micro generator (4 mm groot) genereert energie uit beweging. Door daar het genereren van informatie aan toe te voegen ontstaan weer nieuwe productideeën. Voor Mike Papazoglou (Tilburg University) is IIoT Internet of Everything. ‘Universiteiten en industrie werken over heel de wereld samen en creëren spin-offs voor smart applications, smart cities en smart medicines. Wij profiteren in de EU vooral van ‘global’ data. Het is fascinerend hoe we hier in Nederland werken met een machine die in Amerika staat. Het doorgeven van informatie van machine naar machine maakt producten kwalitatief beter, het productieproces sneller en goedkoper. Tegenwoordig werken machines samen met mensen; machines helpen de mens.’

Reshoring
Wat biedt IIoT voor kansen? ‘Reshoring, robotisering en werkgelegenheid’, stelt gastheer Toine van de Ven en directeur van Capi Europe. Het potterie-bedrijf haalt momenteel gefaseerd de productie van zijn bloempotten terug uit China. Bij Capi Europe staan zes uniek ontwikkelde machines die bloempotten in alle vormen en kleuren kan produceren. Verwijzend naar zijn artikel in de Quote (juli 2016): ‘Om de kwaliteit te waarborgen moesten we overstappen op robotisering. Systemen moeten communiceren, maar ook mensen achter de systemen moeten kunnen communiceren. Dat laatste is nog een uitdaging’, lacht Toine. ‘Ik ben maar een simpele boer uit Haaren en heb samen met techneuten en een IT-bedrijf uiteindelijk zelf een machine ontwikkeld. Het gaat om het resultaat! We beschikken nu over een unieke manier van rotatiegieten en produceren binnenkort 24 uur per dag recyclebare, lichtgewicht binnen- en buitenpotten van eigen design. Ik leg de lat altijd hoog en er staat nu een fabriek die niet bestaat.’ Volgens hem vervangen robots geen mensen, ze leveren arbeidsplaatsen op. ‘Er zijn nog steeds mensen nodig om te implementeren en te controleren. De robots moeten geïnstalleerd en onderhouden worden en ik bestel mijn metalen onderdelen hier bij De Cromvoirtse’, vertelt Toine gedreven. 

Inzicht
Automatisering is de belangrijkste pijler in het productieproces van De Cromvoirtse in Oisterwijk. Directeur Ronnie van den Hurk vertelt dat de seriegrootte marktgedreven steeds kleiner werd. ‘Wij kregen meer en meer handwerk, wat we uiteindelijk geautomatiseerd hebben. Nu staat de hoogwaardig geautomatiseerde orderverwerking in directe lijn met de geautomatiseerde productie waardoor een foutloze doorloop van de opdracht gegarandeerd is.’ De Cromvoirtse is een van de tien Fieldlabs, waarbinnen ze doelgericht en slim samenwerkt met andere bedrijven aan Smart Industry oplossingen in robotisering. ‘Onze droom is dat de klant ’s avonds de order in ons eigen ‘snel-metaal-op-maatportaal’ invoert en dat ’s ochtends het product kant en klaar op een pallet staat.’ Mike knikt: ‘En de volgende stap is dat het systeem voorspelt wat de klant nodig heeft door in zijn voorraad te kijken.’ Roland vult aan: ‘Het zou mooi zijn wanneer je inzicht hebt wat een klant periodiek gaat bestellen, wat je uitval is en dat we onderhoud altijd op afstand kunnen uitvoeren.’

Standaardisering
Toine merkt op: ‘Het lijkt erop dat ieder bedrijf zijn eigen taal aan het ontwikkelen is.’ Ronnie reageert: ‘Communicatie heeft een standaard nodig.’ Toine knikt: ‘Een soort universele stekker, maar wie gaat die dan ontwikkelen?’ Mike: ‘Systemen als ERP en CRM moeten communiceren met de productievloer, willen we het geheel kunnen standaardiseren, maar er bestaan zowel in Europa als in de USA geen standaarden.’ Ronnie: ‘Wij hebben binnen de traditionele metaalindustrie een eigen standaard ontwikkeld en dat is aardig gelukt. Ook bij klanten maken we de juiste afspraken, zodat we doorlooptijd winnen en er een win-winsituatie ontstaat.’ ‘Als je ziet hoeveel verschillende programma’s er draaien. Klanten bestellen via mijn portaal omdat het werkt’, aldus Maarten van der Heijden (MAXXIMAP). Het bedrijf in Goirle is groot in luxe maatwerk presentatiemiddelen die in eigen fabriek gemaakt worden. Bij MAXXISAMPLE in Tsjechië worden stalenboeken met veel handjes verwerkt voor de woningbranche. Maarten: ‘Het logistieke proces vereist nog wel koppelingen om processen onder controle te krijgen en de klant inzicht te geven. We willen de klant middels IIoT deelgenoot maken van het proces, maar het blijft lastig in een markt waar je klant je leverancier is en waar je je concurrenten met bosjes ziet omvallen. Ik ga het nu zelf doen. In mijn ogen is wat Ronnie doet een utopie.’ Ronnie tipt: ‘Houd vast aan je doel! Denk niet in bedreigingen maar in oplossingen.’

Verliezende hand
‘Ik heb een grote bek, ben arrogant en sommige verklaren mij voor gek’, aldus Toine met zelfkennis. ‘Er is zoveel moois in dit land, we moeten alles zelf gaan doen. Maar wat zien we? Alle toppers gaan de wereld over, naar de USA en naar China.’ Mike beaamt dit: ‘Het is helaas zo. De Chinezen komen studeren en nemen hun kennis en kunde mee terug naar Azië. We hebben tegelijkertijd ook te maken met een braindrain; de kwaliteit van de studenten is de laatste jaren gedaald en de beste mensen gaan daarnaartoe waar ze het meeste geld kunnen verdienen.’ China heeft twee problemen: de interne markt wordt steeds groter en China gaat belasting heffen. Toine lacht: ‘Dat geeft mijn reshoring een zetje.’ Als we het over handjes hebben, gaan we het niet winnen. Alhoewel, ook het uurloon in China verandert: de mens is met een uurloon van negen euro duurder dan de robot die zes euro kost. China beheerst de massaproductie en in Europa is een verschuiving zichtbaar naar kleinere seriegroottes. Toine: ‘Wij produceren hier wat we nodig hebben en aan deze efficiencyverbetering zit ook een gunstig milieueffect.’ Volgens de professor biedt IIoT kansen om Europa en Nederland sterker te maken. Alle grote industrieën zoals Siemens, Bosch en de automotive branche doen het zelf. Kleinere bedrijven en het MKB zullen moeten samenwerken. ‘Ik heb waardering voor de ondernemers die hier aan tafel zitten. Het MKB is de motor van de Nederlandse industrie’, complimenteert Mike.

Knowhow is een must
‘Hoe kunnen we elkaar helpen?’, vraagt Hanneke aan de deelnemers van het debat. Iedereen is het erover eens dat universiteiten, overheid en bedrijven op hun verantwoordelijkheid gewezen moeten worden. Paul Groenland (Focal Meditech): ‘We moeten spannende bedrijven bouwen. Techniek is niet vies, we moeten het aantrekkelijk maken. Luie ondernemers gaan naar China in plaats dat ze hier hun proces optimaliseren. Daarmee verliezen we knowhow die we in huis nodig hebben.’ Focal Meditech maakt in Tilburg medische instrumenten in het domein van zelfredzaamheid. Het bedrijf ontwikkelt, produceert en levert innovatieve hulpmiddelen, robotica, die kwaliteit van leven bieden aan mensen met een serieuze functiebeperking. Paul geeft Paro als voorbeeld. Paro is een sociale robot in de vorm van een jonge zeehond voor dementerende personen. ‘Deze hightech knuffel vol sensorentechnologie is een voorbeeld van wat IIoT voor ons kan doen. Onze onderzoeks- en ontwikkelcapaciteit is ondergebracht in Focal Research, dat nauw samenwerkt met kennispartners’, aldus Paul. Knowhow is een must. Ronnie geeft aan dat zijn metaalbedrijf ICT’ers in dienst heeft, daarentegen heeft het hightech Kinetron geen vaste ICT’er in dienst. ‘De knowhow die ik in huis heb is afhankelijk van onze strategie. Ik stel strategische kennisdoelen. Daar neem ik mensen op aan en werk daarin samen met universiteiten’, verklaart Frans. ‘Kinetron verschuift van het enkel opwekken van energie, naar het genereren van energie en informatie voor smart products’, legt hij uit. ‘Bijvoorbeeld een waterturbine die draadloos communiceert met de schoonmaakdienst of een toilet schoon is of vies, waarop de schoonmaakdienst dus efficiënter en effectiever kan reageren. Wij denken van product naar service; multinationals rollen deze services uit.’ Paul vertelt Frans dat Focal Meditech op dit moment het domotica domein onderzoekt. Een kwestie van kennis opzuigen en technische oplossingen bedenken.

Illusie
Tot slot gaat Gian Ploegmakers (Regio Business) in de schoenen van de MKB’er staan en vraagt zich af wat hij met IIoT kan? Het is voor veel ondernemers in het MKB een randverschijnsel en zij zien er vaak de noodzaak niet van in. ‘Het is een illusie dat iedereen er iets mee moet. Doe niet mee om mee te doen en er dan over vijf jaar achter komen dat het niet nodig was’, waarschuwt Frans. Mike: ‘IIoT is een proces, sommige ondernemers kunnen mee veranderen. Anderen niet en die vallen buiten de boot. Scholing is heel belangrijk en ik verzeker u: er staat een nieuwe generatie klaar die veel verstand heeft van techniek en robots.’

Tekst: Ingrid Roets
Fotografie: Raldo Neven