‘We voelden ons licht ongemakkelijk omdat in deze streek een wilde stam woonde, die er een ongebruikelijke gewoonte op nahield. Ze toonden hun mannelijkheid door de penis van een overwonnen tegenstander als trofee aan hun riem te dragen.’

Op bladzijde 48 van het boek ‘Die man van Philips’ beschrijft Jan Timmer (85) één van de vele avonturen die hij tijdens zijn lange carrière bij Philips meemaakte. Zoals in de jaren dat hij voor het Eindhovense bedrijf uitgezonden was naar Ethiopië en naast inheemse stammen ook moest zien te dealen met keizer Haile Selassie. ‘Ik heb mijn leven gecomprimeerd tot 255 bladzijdes. Schrijven is weglaten. It takes time to be brief.’

Tips voor succes
Jan Timmer is op leeftijd maar nog immer charismatisch, scherp en hartelijk. Hij werd in de media vooral bekend door operatie Centurion, toen hij in de jaren ’90 als president-directeur van Philips een grootscheepse reorganisatie leidde. Dat het elektronicabedrijf volgens Jan vandaag de dag meer had kunnen zijn dan het nu is, staat onomwonden in zijn boek beschreven. Wanneer ik hem op het terras van zijn prachtige tuin in Oisterwijk bezoek, besluiten we het daar echter niet over te hebben. ‘Jullie magazine wordt gelezen door ondernemers, laat ik ze wat tips voor succes geven. Wie weet kunnen ze er iets mee.’

Tijd verdoen
‘De eerste voorwaarde om succesvol te worden is weetgierigheid. Je moet voortdurend willen blijven leren. Ik heb in het begin geluk gehad met mijn bazen, in een tijd dat introductiecursussen nog niet de usance waren. Ik vroeg ze voortdurend het hemd van het lijf en zij namen de tijd voor me. Denk nooit dat je er al bent, vooral nu niet; het tempo waarin alles verandert, is alleen maar toegenomen. Wanneer je tevreden bent met een status quo loopt de concurrentie je voorbij. Stilstand is achteruitgang. Ik ben nog steeds geïnteresseerd in de wereld en kijk met bewondering naar het slimme volk van China. Het heeft in de afgelopen veertig jaar een enorme vooruitgang geboekt. Chinezen zijn gedreven zakenmensen die vinden dat wij in Europa onze tijd verdoen.’

Analysis paralysis
‘Iedereen heeft een dosis geluk nodig maar dat is niet doorslaggevend. En net zo min als Rutte geloof ik in het woord ‘visie’, dat is te zweverig. Je moet nuchter blijven en tegelijk een voorspellend vermogen hebben. Op je intuïtie vertrouwen en binnen zekere grenzen, niet doldriest, risico durven nemen. Toen wij met Polygram (een dochteronderneming van Philips) de eerste cd lanceerden, was de weerstand in het begin groot. Niemand zat te wachten op dit product. We deden geen marktonderzoek, doorslaggevend was onze intuïtie. Je moet kunnen leven met onvolledige informatie. Oppassen voor Analysis paralysis: over-analyseren werkt verlammend. Uiteindelijk luidden we met de komst van de cd het begin van het digitale tijdperk in.’

Betrekkelijk eenvoudig
‘Hou overzicht, bekijk je onderneming met een helikopter view. Wanneer een organisatie groter wordt is het onmogelijk om die als één man te besturen. Omring jezelf met mensen die je kunt vertrouwen. De essentie van management is teamgeest creëren en een gevoel van saamhorigheid. Als leidinggevende heb je dan een betrekkelijk eenvoudig leven. Tijdens Centurion liet ik mensen die bij Philips op de Filipijnen aan de lopende band stonden, naar Eindhoven komen om hun verhaal te vertellen. Die bijdrages openden ogen en zij waren vreselijk trots.’

Tafel met groen laken
‘Vóór Centurion was Philips hiërarchischer. Zat de Raad van Bestuur tijdens een meeting
op het podium aan een tafel met groen laken en waren de managers in de zaal gerangschikt naar de grootte van hun onderneming. Na Centurion zaten we op alfabetische volgorde als in een town meeting; de opperste vorm van democratie.’ Timmers laatste tip: ‘Hoe succesvol je ook bent, word niet verwaand. Blijf met je beide benen op de grond staan.’

Tekst: Henrike Brouwer