Bert van Loon (51), eigenaar van het bedrijf Weed Control, is geen milieuactivist. ‘Ik ben de middelste van vijf kinderen uit een traditioneel Waalwijks boerengezin. Van huis uit hardwerkend, nuchter, zuinig en met beide benen op de grond.’

‘Mijn vader is inmiddels overleden, hij werd 94 jaar en heeft de oorlog zeer bewust meegemaakt. Zijn familie ving mensen op tijdens de hongerwinter. Niet dat daaraan veel woorden vuilgemaakt werden. Het was een vanzelfsprekend aanvaarden van de verantwoordelijkheid die je als mens hebt.'

Kernwaarde
‘Ik kreeg in mijn jeugd niet zoveel zakgeld maar wel de ruimte om te avonturieren. Die twee kernwaarden; verantwoordelijkheidsgevoel enerzijds en levensgeluk versus geld anderzijds, zijn wellicht bepalend geweest voor de manier waarop ik nu in het leven sta.’ Bert had meer met techniek dan met koeien en begon zijn carrière in de autobranche. ‘Vandaaruit rolde ik in het groen. In 1998 startte ik mijn eigen bedrijf Bert van Loon Groentechniek, waarmee we machines en gereedschap aan de groensector leveren en ik mijn ei kwijt kan in het creëren, construeren en repareren van apparatuur. Onze markt bestaat voor een klein deel uit particulieren, maar met name uit professionals, zoals hoveniers, grootgroenvoorzieners en gemeentes.’

Vervuild oppervlaktewater
‘Tijdens die beginjaren werd er nog volop gespoten om onkruid tegen te gaan. Vanuit de waterleidingmaatschappijen werd hier echter steeds harder tegen geprotesteerd. Vanwege de ernstige vervuiling van het oppervlaktewater rezen de zuiveringskosten namelijk de pan uit omdat we het hard nodig hebben als drinkwater. Grondwater wordt immers steeds schaarser. Met de overname van Weed Control in 2002, het bedrijf waar ik onkruidbranders inkocht, bundelde ik hun kennis van chemievrije onkruidbestrijding met onze kennis over de markt. Bij het wegbranden of -borstelen van ongewenste vegetatie is geen Roundup nodig, het is dus sowieso beter voor mens en milieu. Bovendien mag iedereen er zonder licentie mee werken. Dat biedt mogelijkheden voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, in bijvoorbeeld plantsoenen-diensten. De reden om voor chemievrij te kiezen is daarom super logisch. Ondanks de scherpere regelgeving op chemische toepassingen kwam de markt niet echt van de grond. Er werd nog steeds veel gespoten, het regende overtredingen en de waterleidingbedrijven bemerkten nauwelijks reductie.'

Machtige sector
‘Ik sloot me in 2012 aan bij Stichting-NCO om op de hoogte te blijven van de veranderende regels in wetgeving. Wat bleek? De politiek, die haar beleid vormt op basis van informatie en adviezen van derden, worstelde met het verbod op chemisch onkruidbeheer. Als er niet 100% bewijs werd geleverd over de schadelijkheid van Roundup, mocht de overheid het middel niet verbieden. Bovendien zou chemische verdelging goedkoper zijn. Maar van wie kwamen de adviezen en wat is waarheid? De economische belangen voor de chemische sector waren groot. Het is een machtige industrie die met haar geoliede lobby veel invloed kan uitoefenen.’

Naar Den Haag
‘Met Stichting-NCO besloten we de getallen te herrekenen. De uitkomst daarvan gaf een veel positiever beeld van het kostenplaatje van niet-chemisch onkruidbeheer. Ik ging ermee naar Den Haag en sprak persoonlijk met politici van Infrastructuur en Milieu, zoals Joop Atsma en Wilma Mansveld. Met mijn praktijkkennis kon ik ze helder voorlichten. Ik wilde alleen aantonen dat we de transitie tegen aannemelijke kosten konden maken, zonder te oordelen over de gebruikte middelen.’ Berts ‘bemoeienis’ bleef niet zonder gevolgen. Op 7 december 2015 stemde een meerderheid van de Tweede Kamer in met het verbod op chemische gewasbeschermingsmiddelen, per 1 april 2016 geldt het verbod op openbare verhardingen en sinds november 2017 ook voor onverharde terreinen.

Verbode
‘Het gebruik ervan is voor de professional buiten de landbouw in Nederland dus verboden en ja, het klopt dat ik daar medeverantwoordelijk voor ben. Veel mensen zien mij daarom als een slechterik die alleen voor eigen parochie preekt. Natuurlijk ben ik ook ondernemer, maar puur vanuit commercieel oogpunt was dit niet de gemakkelijkste weg om te bewandelen. Het heeft me de ogen geopend. Tijdens de huidige crisis bemerk ik bij meer mensen een bewustwording over onze ratrace, de invloed van marketing, voorkeur voor economische belangen en overproductie. Geïnsemineerde varkens die geïnjecteerd worden om op uur en tijd zoveel mogelijk biggen te produceren.’

Mooi meegenomen
‘Met alle schaalvergroting wordt veel geld verdiend, maar is dat echt het belangrijkste of het begin van het einde? Misschien biedt de coronapandemie, naast een hoop narigheid, ook de mogelijkheid om even een stap terug te doen en onszelf in de spiegel aan te kijken. We zien nu hoe kwetsbaar we als mens zijn. In hoeverre baseer je je strategie op de toekomst in plaats van alleen te denken aan nog hogere cijfers, verkregen dankzij kortetermijnpolitiek? Ik geef voorlichting en lezingen en houd me bezig met het bedenken van innovaties met een knipoog naar de natuur, maar nogmaals: ik ben geen milieuactivist. Ik vind het vooral boeiend en leuk om te doen. Dat ik hierdoor een steentje bij kan dragen aan een betere wereld, is mooi meegenomen.’

Wat is Roundup?
Roundup is de merknaam van een wereldwijd gebruikt chemisch bestrijdingsmiddel waarvan de werkzame stof glyfosaat is. Glyfosaat werd door de WHO (World Health Organization) opgenomen in de lijst van stoffen met mogelijk kankerverwekkende eigenschappen.

Stichting Niet Chemische Onkruidbestrijding en Onkruid Vergaat
Bert is voorzitter van NCO; de stichting die onder meer beleidsmakers adviseert en informeert. Met Stichting NCO heeft hij, samen met meerdere partners, in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, een webportal opgezet: www. OnkruidVergaat.nl, gericht op het delen van kennis over gewasbescherming zonder pesticiden.