Hoe maak je jouw bedrijf klaar voor opvolging? Wat wil een potentiële overnamekandidaat weten? Elke dga stelt zichzelf op een bepaald moment dit soort vragen. De Tilburgse ondernemer Wil Versteijnen verkocht eind 2021 zijn bedrijf aan samenwerkingspartner ID Logistics en zijn andere bedrijf bouwt hij, met zijn zoons, verder uit. Samen met zoon Remon is Wil gastheer voor deze BOB Academy met als thema opvolging en overname.

De deelnemers aan de BOB Academy bij BTT Multimodal Container Solutions schepen in op de Zilvermeeuw 6 voor een vaartocht. Terwijl het schip de containerhaven verlaat en het Tilburgse Wilhelminakanaal opvaart, vertelt Remon: ‘BTT is een overslaghaven met een warehouse voor kortdurende opslag. Per week komen hier 2.500 containers binnen uit de Rotterdamse haven. Die vervoeren wij met eigen trucks verder het land in. We hebben ook vestigingen in Eindhoven en Bergen op Zoom en een kantoor in China.’ Vanuit dat land arriveren wekelijks zeven treinen bij BTT.

Huidige overnamemarkt

Hoe gaat het in overnameland? Vincent Pastoor, partner en M&A-specialist bij Marktlink, geeft aan dat het FD onlangs berichtte dat de overnamemarkt afkoelt. ‘Dat is misschien het geval bij heel grote bedrijven, maar wij zien bij mkb-bedrijven van 10 tot 500 medewerkers geen stagnering in overnames.’ Wil startte drie jaar geleden het project Next steps. ‘GVT Transport & Logistics had toen 1.000 medewerkers en BTT 200. Ik wilde weten of mijn zoons interesse hadden in opvolging of dat ik, wanneer ik zou stoppen, op zoek moest naar een externe koper.’ Beide zoons werken dan al in de familiebedrijven: Remon bij BTT en Jordy bij GVT. ‘We hebben veel gesproken over hun ambities en over de ontwikkelingen in de logistiek, distributie en het containervervoer.’

Topmanagement intact

In 2020 maakte de familie Versteijnen bekend dat Remon en Jordy BTT over zouden nemen. Wil: ‘GVT zou doorgaan met een zelfstandige directie en op den duur verkocworden.’ Het Franse ID Logistics toonde interesse. ‘GVT is opgegaan in ID Logistics, dat 340 vestigingen in 17 landen heeft.’ Voorwaarde was dat het management van GVT grotendeels intact zou blijven. Wil: ‘Dus ben ik gaan praten met het managementteam. Om ervoor te zorgen dat met mijn vertrek niet de volledige top zou verdwijnen.’

Verhoog je bedrijfswaarde

Inmiddels werkt er 300 man bij BTT. Gespreksleider Mariëlle Ploegmakers, medeeigenaar van Regio Business, vraagt Wil om tips. ‘Zet elke drie jaar de strategie van jouw bedrijf goed neer en leg vast waar je naartoe wilt. Bij een overname word je namelijk volledig doorgelicht. Wij zaten tijdens de onderhandelingen met IDL tegenover een stuk of 40 accountants die alles wilden zien. Daar moet je op voorbereid zijn.’ Vincent (Marktlink) merkt op: ‘Een potentiële koper kijkt met een risicobril naar jouw bedrijf. Dus ik geef altijd als tip: kijk zelf ook eens zo naar jouw organisatie en elimineer de risico’s. Zo zorg je voor een betere verkoopprijs.’ En wat die prijs betreft: ondernemers met een familiebedrijf verkopen niet blind aan de hoogste bieder. ‘Je verkoopt jouw kindje niet aan iemand die het ter ziele laat gaan. Dga’s kiezen degene bij wie hun bedrijf in veilige handen is.’

Jezelf misbaar maken

Vincent stelt dat veel ondernemers nog niet nadenken over het thema opvolging. ‘Ik zie veel ondernemers en bedrijven die met elkaar vervlochten zijn. Een overname draait om vertrouwen. De koper heeft het vertrouwen nodig dat hij straks kan doen wat de huidige eigenaar al jaren doet. Het is dus van belang om taken te delegeren aan een managementteam of aan andere personeelsleden.’ Ton Leftew (De Dieze Specialisten in techniek) bevestigt: ‘Hoe kleiner jouw bedrijf, hoe meer petten je over moet dragen. Wij zijn met 28 man en ik besef dat ik op een gegeven moment mijn personeelsorganisatie zo moet opzetten dat deze autonoom kan werken zowel technisch, organisatorisch als fi nancieel.’ Dennis Sanders (Turbin): ‘Ik vind het een uitdaging om mezelf misbaar te maken. Daar heb ik tijd voor nodig, maar ook vertrouwen dat mijn organisatie mijn taken overneemt als ik plotseling wegval.’

Doe het niet alleen

Vincent benadrukt dat een overname een meeslepend proces kan zijn. ‘En het kost veel tijd. Daardoor kan de aandacht voor je bedrijfsvoering verslappen. Voorkom dit door een aantal medewerkers mee te nemen in dit proces en je te laten begeleiden door een externe specialist.’ Dirk Hensen (De Voort Advocaten│Mediators): ‘Het is van belang dat je in het begin van het verkoopproces helder hebt welke koers je gaat varen en waarop je moet letten.’ Ook Wout Jan Wessels Boer (Findyourgroup) bevestigt het belang van een externe specialist: ‘Wij investeren in bedrijven in het mkb. De eigenaren daarvan leunen veelal op hun accountant, terwijl een accountant geen verkoopadviseur is. Als je een eerlijke verkoopadviseur hebt die jou goed informeert dan krijg je een prettiger proces en een betere deal. Ook een goed informatiememorandum is heel belangrijk voor een overname.’

Traject begint gisteren

Is het voldoende om vijf jaar van tevoren te starten met nadenken over opvolging of overname? Vincent: ‘De voorbereiding van overdracht van een familiebedrijf kost gemiddeld drie jaar, het overnametraject zelf kan in negen maanden beklonken worden.’ Hij identificeert drie typen kopers: de management buy out, private equity cq een investeringsmaatschappij en strategische kopers, zoals een concullega die wil groeien. ‘De combinatie tussen de tweede en derde neemt toe. Investeringsmaatschappijen zoeken synergie door soortgelijke bedrijven te kopen.’ Gaspar van Elmbt (GeT Cameras) stelt dat elke ondernemer nu al bezig moet zijn met opvolging. ‘Want wat als jou iets overkomt, draait jouw bedrijf dan door? Dit moet je om de paar jaar bekijken

TEKST SARA TERBURG
FOTOGRAFIE DAAN HENRARD