Experimenteren met cobots in de laswerkplaats kost soms een lieve duit. ‘Aan de ene kant gooien we af en toe 20.000 euro weg voor een mislukt project, maar aan de andere kant lukken er vijf wel’, vertelt Joost van den Hooven, dga van Elektrolas Lastechniek. ‘Dat loslaten blijf ik moeilijk vinden, maar ik weet ook dat een organisatie pas leert en groeit als de directeur kan loslaten.’

Eigenaarschap is cruciaal voor de organisatie van morgen is de stellige overtuiging van deze ondernemer. Daarom laat hij zijn mensen ook veel uitproberen met cobots. ‘Bovendien ben ik allergisch voor mensen die hun verantwoordelijkheid niet nemen.’ Sinds een jaar of vijf staat eigenaarschap centraal bij Elektrolas. ‘We werken bijvoorbeeld niet meer met aparte mensen voor sales. De techneuten doen ook verkoop. Klanten krijgen iemand over de vloer die zowel adviseert als service en onderhoud pleegt.’ De Elektrolasmonteurs maken hun eigen planning en beslissen samen met de klant over repareren of afkeur van lasgereedschap en -machines. ‘Deze manier van werken spreekt vooral jonge mensen aan en dat is precies de groep die we in deze branche zo nodig hebben.’

Laswerk van de toekomst

Joosts visie op de laswerkplaats en de fabriek van morgen komt niet uit de lucht vallen. ‘Ik ben inmiddels 22 jaar ondernemer en heb een mooie klantenkring waarin we veel informatie ophalen. Afgelopen zomer hebben we klanten gevraagd waarmee we hen richting 2025 op lasgebied kunnen helpen. De antwoorden hebben we vertaald in de laswerkplaats van 2025. Centraal hierin staan automatiseren, personeelsbehoud, innoveren in lastechnieken en aantoonbaar maken van laskwaliteit. Daarnaast kom ik gemiddeld bij vijftien maakbedrijven per week. Dat maakt me een waardevolle gesprekspartner.’ Zo waardevol dat klanten hem regelmatig vraagstukken voorleggen voordat ze die bespreken met hun eigen mensen. ‘Dan krijg ik de vraag: kunnen wij dit maken, op het gevraagde niveau? Ik ken de machines en de skills van hun lasafdeling en kan snel een onafhankelijk antwoord geven.’

Stoeien

Joost ziet zijn klanten stoeien met een tekort aan lassers en met het niet kunnen behalen van de juiste kwaliteit en output.’ De oplossing? Automatisering en het trainen van lassers. ‘Wij helpen de maakindustrie om wel te kunnen leveren, met de juiste kwaliteit.’ Joost en zijn team zetten hun kennis en kunde in om de laswerkplaats van morgen te realiseren binnen de maakindustrie. ‘Daarin draait het om slimmer, flexibeler, duurzamer en digitaler werken. En dat realiseren we met behulp van onze totaalaanpak: verhuur en verkoop van lasbenodigdheden, service, kwaliteitsborging bij lasprojecten, automatiseren van processen en scholing in lastechniek.’

Complexe projecten

Door op deze manier samen, beter, slimmer en veiliger te werken met en voor klanten krijgt Elektrolas steeds mooiere opdrachten. ‘We zijn laatst gevraagd om als kwaliteitscontroleur en lasexpert de productie van complexe producten voor de Amerikaanse markt te begeleiden.’ Elektrolas pakt dit soort opdrachten op vanaf de tekentafel. ‘We kunnen engineeren, weten welke details nodig zijn en welke certificaten de lassers nodig hebben die het gaan maken. Ons werk draait steeds meer om kennis.’ En dan gaat het niet alleen om kennis over automatiseren met cobots. ‘Ook kennis over communicatie zetten we in. We horen vaak dat lassers iets niet kunnen maken, terwijl het probleem in de communicatie zit. Vervolgens trainen we niet alleen de lassers, maar ook de mensen van de tekenkamer.’

Mens en machine

Automatisering in de lastechniek is noodzakelijk. ‘De lasser met laskennis blijft altijd nodig, maar er is een groot tekort en de vergrijzing gaat door. Het tekort aan lassers is ook niet op te vangen met arbeidsmigranten.’ Cobots zijn wel verkrijgbaar. ‘De ontwikkelingen daarin gaan razendsnel. Vroeger had je specialisten nodig die zich vanuit kantoor bezighielden met het programmeren van robots. Nu kunnen we dat vanaf de vloer. Mens en machine komen steeds meer samen, dat zie je in veel maakbedrijven gebeuren.’ Elektrolas werkt samen met een automatiseringsbedrijf aan de ontwikkeling van software waarmee een tekenprogramma naar een cobot gestuurd kan worden. ‘Nu moet een lasser de cobot het werk voordoen. Als we alleen een tekening hoeven in te schieten, besparen we veel tijd.’ Dit zal ook bijdragen aan het verlagen van omsteltijden, wat goed van pas komt in een markt die steeds meer om kleine series vraagt. ‘Niemand wil meer grote voorraden houden. Dus als maakbedrijf moet je fl exibeler worden en daarvoor is automatisering nodig.’

Mens overbodig?

Om als maakbedrijf een toekomstbestendige fabriek te worden, zul je moeten organiseren, innoveren en automatiseren. ‘Bedrijven in de maakindustrie gaan steeds meer zelf assembleren. De valkuil van veel ondernemers is dat ze denken dat hun mensen wel even snel mee veranderen, maar zo werkt het niet. Mensen zijn bang dat er dingen van ze afgepakt worden of dat ze overbodig worden. Je moet je team meenemen, hun kennis benoemen en waarderen en aangeven dat die kennis nodig blijft, maar op een andere manier.’ Dus als hij een aanvraag krijgt voor een cobot laat hij ondernemers of managers hun team meebrengen. ‘Het enthousiasmeren van medewerkers is de eerste stap in een automatiseringsproces.’ Een ander argument om nu te starten met automatiseren is de nieuwe cao metaal en techniek. ‘Deze branches moeten hun mensen negen procent meer gaan betalen; effi ciënter werken is dus noodzakelijk

TEKST SARA TERBURG
FOTOGRAFIE JULES VAN IPEREN