Hij is de langstzittende burgemeester van Nederland, maar op 1 oktober geeft Ton Rombouts het stokje door. Voor het zover is, blijft hij zich echter volledig geven voor de stad en de baan van zijn leven. In de korte dagen voor kerst praten we met hem over grote dromen durven dromen en risico’s managen. En over zijn opus magnum. Of zijn het er eigenlijk twee?

Is burgemeester Rombouts tegelijk een ondernemer die het bedrijf ‘Den Bosch’ runt?
‘Leuke vraag, want Den Bosch profileert zich al jaren als een ondernemende stad en organisatie. Ondernemen als overheid betekent niet alleen je best doen om op de boel te passen, het is ook de stad doorontwikkelen en actief uitdragen. Het betekent, samen met de wethouders, de raad en organisatie, kansen die voorbijkomen grijpen en nieuwe kansen creëren. Wat het eerste betreft, ben ik trots dat we in 2016 met de Jheronimus Academy of Data Science, eindelijk universitair onderwijs naar ’s-Hertogenbosch hebben gehaald. De afgelopen honderd jaar is dat drie keer eerder geprobeerd. Deze keer is het ook gelukt. Dankzij de samenwerking met de universiteiten van Tilburg, Eindhoven en de provincie, hebben we nu een universitair instituut met een masteropleiding voor jonge data-ondernemers. Studenten worden er opgeleid tot succesvolle en maatschappelijk betrokken ondernemers die nadenken over hoe je op een transparante en betrouwbare manier omgaat met data. En wat kansen creëren betreft is de viering van het Jeroen Bosch-jaar in 2016 met onder meer de grote Jeroen Bosch-expositie, uiteraard het meest in het oog springend. Het heeft de stad economisch veel gebracht en ook sterker gemaakt. De 10 miljoen euro die we als gemeente hebben geïnvesteerd, heeft 150 miljoen euro omzet gegenereerd. Het afgelopen Bosch-jaar heeft ook aangetoond dat je grote dromen moet durven dromen als je mensen mee wilt nemen.’

Geldt dit advies ook voor ondernemers?
‘Je kunt niet elke dag een grote droom realiseren, maar eens in de zoveel tijd moet je als ondernemer, instelling of organisatie wel groots durven dromen. FC Den Bosch bijvoorbeeld moet durven dromen van een terugkeer naar de eredivisie, een ondernemer van de verdubbeling van zijn omzet. Als burgemeester denk ik mee als mensen hun droom aan mij ontvouwen. Ik help hen de lat net iets hoger te leggen. Vervolgens help ik hen eroverheen te komen. Ondernemen is niet alleen risico’s nemen, het is ook risico’s managen.’

Het afgelopen jaar heeft wellicht zowel mooie als minder mooie verrassingen gebracht?
‘Klopt. Een mooie verrassing in december was dat restaurant Noble (het vroegere Chalet Royal) een Michelinster kreeg. Dat we nu over twee sterrenrestaurants beschikken komt ons goed van pas, zeker omdat we in 2018 ‘Europese Regio van de Gastronomie’ zijn. Het helpt ook in de concurrentiestrijd met Maastricht. Want qua merknaam doet die stad het net iets beter dan de onze en dat heeft ook te maken met het aanbod van hoogwaardige hotels en restaurants. Dat de werkloosheid in Den Bosch met 11,7% hoger is dan ooit, heeft me daarentegen intriest gestemd. Voeg daar zaken als eenzaamheid, de angst voor terreur en discriminatie bij en je beseft dat we samen keihard moeten werken om ‘s-Hertogenbosch ook sociaal sterker te maken.’

Faillissementen deden grote ketens uit het centrum verdwijnen. Gerenommeerde bedrijven kampen met ingrijpende reorganisaties. Kan de gemeente bij dragen aan een klimaat dat het voor ondernemers aantrekkelijker maakt?
‘Als bedrijven een groot verlies lijden, kun je daar als stad weinig aan doen. We hebben de economie niet zelf in de hand. Maar ik weet wél dat een stad die investeert in cultuur, onderwijs en sport, het economisch en qua veiligheid beter zal doen. Investeren in onderwijs biedt jongeren de beste garantie op een baan. Sport is het tegengif voor rondhangen, vandalisme en criminaliteit. En cultuur maakt ons tot betere mensen want het doet ons nadenken en twijfelen. En twijfel is het begin van verandering. Die drie pijlers maken een samenleving compleet. Het maakt dat mensen ergens graag wonen en dat bedrijven er zich willen vestigen, en dat is weer goed voor de economie. Daarom is het mijn missie geworden die investeringen daadwerkelijk te doen.’

Eindhoven zet in op technologie en Dutch Design. Moet deze regio zich profileren als Agro & Food capital van Europa?
‘Als Agro & Food de binnenste cirkel vormt, is Health & Farma de schil eromheen. In de buitenste schil zitten de andere sectoren waarin we goed zijn: finance, metaal, bouw, transport. Tussen die drie cirkels zijn er tal van crossovers. Als Agro & Food groeit, profiteren alle andere sectoren daarvan. Ook de stad kan daarin een rol spelen. Moderne landbouw gaat immers niet alleen over de productie, maar ook over de innovatie van producten. Is er een mooiere balans denkbaar dan die waarbij de productie grotendeels gebeurt in de Brabantse dorpen en de stad fungeert als cluster van onderzoekscentra en kennisinstituten ter zake?’

Wat brengt 2017 denkt u?
‘Ik hoop nog flink te kunnen bijdragen aan de voorbereiding van ‘Europese Regio van de Gastronomie’. Belangrijk is ook dat we de legacy van het Jeroen Bosch-jaar verder uitrollen en dat het Noordbrabants Museum nieuwe grote tentoonstellingen kan maken. We moeten mikken op 200.000 bezoekers per jaar aan onze stad. Dat is goed voor het vestigingsklimaat en de economie. Grote dromen durven dromen en ze ook realiseren smaakt bovendien naar meer.’

En op persoonlijk vlak?
‘Sinds anderhalf jaar ben ik lid van de Eerste Kamer. Dat kost me twee dagen per week, waaronder de zondag. Ik hoop dat ik eind 2017 op zondag weer beschikbaar ben voor mijn vrouw en gezin. Daarnaast ben ik van plan mijn vrijwilligerswerk uit te breiden. Jonge mensen coachen, bedrijven bijstaan, dat boeit mij. En misschien kan ik ook wat vaker met de mountainbike naar het Bossche Broek. Mijn favoriete plek.’

Tekst: Gerda Baeyens
Fotografie: Henk van Esch