De pandemie maakt zichtbaar dat onze samenleving met zijden draden aan elkaar hangt. Zo hapert de gezondheidszorg door de jarenlange besparingen op medewerkers, voorzieningen en middelen. Een verdienmodel werkt niet. Nu komen in praatprogramma’s gezondheidswerkers en bestuurders aan het woord, die de bedden tellen en allerlei modellen en voorspellingen op ons loslaten. Intussen is de sociaal-economische situatie kritiek te noemen. Dat vraagt om echte veranderingen in de samenleving, in het bedrijfsleven én op het persoonlijke vlak. We moeten aan het werk, ons herstellen.

Opbouwen
Doemdenken werkt verlammend, dat moeten we achter ons laten. Onzekerheid ombouwen waar dat mogelijk is. Coronavoorschriften meer breed wetenschappelijk verantwoorden. Het herstellen van een samenleving in crisis moet onze inzet zijn. Daarmee staan we voor een ongekend moeilijke opdracht. Dat vraagt om een andere visie op mens, samenleving en natuur. We zullen heel veel opnieuw moeten opbouwen. De menselijke maat moet weer leidend worden. Dat vraagt om de aanpak van de techgiganten, die ons leven steeds meer bepalen. Daarvoor is burgerzin nodig: we moeten het samen doen. Alleen met respect en solidariteit kan een samenleving goed functioneren.

Vernieuwen
De veerkracht van ondernemers blijkt het krachtigste vaccin voor onze economie. Duidelijk is nu hoe onlosmakelijk economie en samenleving met elkaar verbonden zijn. Als een samenleving niet goed functioneert, kan ook de economie niet goed draaien. Economie zie ik als een ‘mensenzaak’, waar het gaat om het initiatief en het werk van de ondernemers en het vertrouwen van de consumenten. Het gaat om de vraag wat bedrijven bijdragen aan de samenleving. Het werk moet ook en vooral menselijk en socialer worden gemaakt. Organiseer het ondernemen vooral in kleine en overzichtelijke eenheden. Verbeter de work-life-balance van de medewerkers. Maak ook thuiswerken mogelijk. Laat daarbij werk en privé niet met elkaar in botsing komen.

Verbinden
Nu de mentale weerbaarheid, het welbevinden, dreigt af te nemen, is vooral verbondenheid met elkaar belangrijk. Denk aan de mensen om je heen, die je inspireren, met wie je kunt lachen, met wie je fijn samenwerkt. Dat vraagt wel om engagement, om warmte en uitdaging. Kortom, ook hier geldt: samen uit, samen thuis.