Zo nu en dan komt er weer eens een zwarte zwaan voorbijzwemmen en kijken we met z’n allen verrast op. De ‘black swan’ staat in de beleggingswereld voor het onverwachte. Iets onaangenaams dat de markt niet heeft zien aankomen en de boel aardig kan verstoren. Die black swan hebben we dit jaar gezien in de gedaante van de Silicon Valley Bank.

Klassieke bankrun

In maart raakte de Amerikaanse Silicon Valley Bank (SVB) in de problemen. Haar klanten, vooral start-ups uit de techsector, haalden in enkele dagen massaal hun geld van de bank en een klassieke bankrun was een feit. De oorzaak van dit alles lag in een tekortschietend risico- en balansmanagement van de bank: SVB had de door haar klanten toevertrouwde liquiditeiten grotendeels in staatsobligaties belegd en daarop grote verliezen geleden. Hierdoor kon zij niet meer aan de toenemende opnames van haar klanten voldoen.

Rol van social media

Het omvallen van SVB was de eerste in een tijdperk waarin social media een belangrijke rol spelen in het verspreiden van nieuws. Het beeld van klanten in de rij voor de bank heeft plaatsgemaakt voor klanten die met enkele muisklikken in no time hun geld van de bank halen. Om besmetting naar andere banken te voorkomen heeft de Amerikaanse toezichthouder zeer snel ingegrepen en de tegoeden van alle spaarders volledig gegarandeerd.

Bank is geen normaal bedrijf

Waarin verschilt een bank van een normaal bedrijf? Ten eerste zijn banken veel zwaarder gefinancierd en hebben nauwelijks eigen vermogen. Als eventuele verliezen de omvang van het eigen vermogen overtreffen is een bank de facto failliet. Ten tweede spelen commerciële banken een belangrijke rol als smeermiddel van de economie: dagelijks verlopen wereldwijd miljarden transacties via banken. Daarmee vervullen zij een belangrijke nutsfunctie. Grote systeembanken zullen daarom vrijwel altijd gered worden door de overheid.

Elk nadeel heb z’n voordeel

Zoals Johan Cruijff al zei: ‘elk nadeel heb z’n voordeel’. Door het omvallen van SVB is de verwachting dat de centrale banken sneller het plafond van hun beleid van renteverhogingen hebben bereikt. Dit werkt in het voordeel voor de waardering van aandelen. Ondanks een bankencrisis hebben de aandelenmarkten het eerste kwartaal dan ook met een mooie winst afgesloten.