Column Sylvester Eijffinger: Eerlijk delen


Uitgave: Jan-Febr 2018
Thema’s: Onderwijs Economie Educatie Financiering

Veranderingen op onze planeet hebben altijd gevolgen. Zoals de befaamde kiezel in het meer, wiens kringen groter en groter worden. Over de kiezel waar we steeds meer kringen van gaan ondervinden, gaat deze column. Onderzoek toont aan dat grote bedrijven groeien en steeds meer produceren, maar dat het aantal benodigde werknemers daalt. De wet van Okun uit de jaren ’60, die beschrijft dat de werkgelegenheid 1 op 1 gerelateerd is aan de groei van de economie, geldt dus niet meer.

Happy few
Lager geschoold werk verdwijnt enerzijds vanwege outsourcing naar lagelonenlanden en anderzijds door de enorme toename van robotica. Hoger geschoold werk wordt meer en meer vervangen door kunstmatige intelligentie. Computers hebben inmiddels ongekende mogelijkheden; een trend die zich voortzet. Daarbij zijn ze zowel goedkoper als preciezer dan mensen, hoeveel diploma’s die ook op zak mogen hebben. Wat is uiteindelijk het logische gevolg? Er ontstaat een happy few van rijken en een berg producten. Wie gaat die producten afnemen, wanneer in alle lagen van de beroepsbevolking mensen werkloos dreigen te worden?

Betere verdeling
De economie stort in, de ongelijkheid van inkomens neemt toe en er ontstaat spanning. Landen als Brazilië, India en Rusland zijn inmiddels al hard op weg om oligarchieën te worden, zoals u wellicht weet. De enige oplossing is een betere verdeling van kapitaal. Maar kapitaal is mobiel en belasting wordt zoveel mogelijk ontdoken. Belastingheffing over brievenbusfirma’s is lastig, bovendien hebben de autoriteiten alleen zeggenschap over hun eigen land. Verdeling van kapitaal is alleen mogelijk wanneer het gecoördineerd wordt op wereldniveau.

Geen goed voorbeeld
Nu toont de geschiedenis aan dat wereldleiders pas ingrijpend samen willen werken, wanneer de problematiek groot genoeg is. ‘Wereldverbeteraars’ als Bono, die zijn U2-centen in ons Nederlandse belastingparadijs bewaart of meneer Trump, wiens omvangrijke belastingverlaging vooral ten goede komt aan recordwinst boekende ondernemingen, geven niet het goede voorbeeld. Toch kan het wel. Kijk maar naar het Parijs-akkoord om de opwarming van de aarde te beteugelen. Het werd (ongewoon snel) door 55 landen geratificeerd. Het is voor ons allen wenselijk dat de wereld binnenkort tot het besef komt om de centjes eerlijk te gaan verdelen.

Volg Sylvester op Twitter via @scweijffinger

< Alle thema's