Na de eerste succesvolle vlucht van de gebroeders Wright begonnen mensen te dromen over een vliegende auto. Nu, ruim 100 jaar later, staat deze droom op het punt om werkelijkheid te worden. Het Brabantse PAL-V is er klaar voor om de markt te betreden met ‘s werelds eerste commerciële vliegende auto: de PAL-V Liberty. Ruim 50 Brabantse dga’s nemen tijdens de BOB Academy een kijkje in de keuken bij het innovatieve bedrijf en luisteren naar het verhaal achter deze baanbrekende vinding.

Drone-auto’s en vliegende taxi’s, het lijkt verre toekomst, maar is dichterbij dan je denkt. Letterlijk én figuurlijk. De vliegende auto is weliswaar een wereldvinding, maar is ‘gewoon’ afkomstig uit het Brabantse Raamsdonksveer. Dat het onderwerp vliegende auto’s bij veel mensen tot de verbeelding spreekt, blijkt uit het aantal aanmeldingen voor de BOB Academy. De BOB Academy voor ondernemers en directeuren uit branches zoals productie, industrie, techniek, bouw en logistiek (niet-zakelijke dienstverlening), met minimaal 10 personeelsleden, is de vervanger van het BOB Debat. Het is een mogelijkheid om met gelijkgestemden in contact te komen. De BOB Academy wordt altijd gekoppeld aan een specifiek thema waarbij kennisoverdracht en duurzaam netwerken centraal staan. Dit keer is dat innovatie en PAL-V sluit met de ontwikkeling van de vliegende auto naadloos aan op dit onderwerp.

Eureka-moment
Nieuwsgierig nemen de deelnemers een kijkje bij het exemplaar dat in de hal staat. Er worden volop foto’s gemaakt voor het thuisfront en social media. Ook aan wereldwijde media-aandacht is er geen gebrek; diverse grote tv-stations hebben het nieuws van deze Nederlandse vinding gebracht. Maar hoe realiseer je een vliegende auto én hoe breng je deze (á een half miljoen euro) aan de man? Marco van den Bosch, CCO bij PAL-V, dat staat voor ‘Personal Air and Land Vehicle’: ‘Op zoek naar toekomstige mobiliteit en toegankelijkheid voorzag medeoprichter en CEO Robert Dingemanse maar één route: de lucht in. Dit idee is niet nieuw, maar de realisatie hiervan wel.’ De vinding bracht uiteraard de nodige technische uitdagingen met zich mee. ‘De PAL-V is een zogeheten gyrocopter. Een voertuig dat kan vliegen moet een driewieler zijn, anders kan het niet stabiel landen. Een driewieler op de weg is echter het meest onstabiele voertuig dat er is’, vertelt de CCO. Hoe heeft PAL-V dit probleem getackeld? ‘We kregen een ‘eureka-moment’ toen de Carver uitkwam. Dit driewielige voertuig van Nederlands fabricaat is voorzien van een hydraulisch kantelsysteem. Het autodeel van de PAL-V is geïnspireerd op de Carver. Dankzij dit kantelsysteem hebben we stabiliteit op de weg bereikt.’

Vliegbrevet
Het idee van PAL-V is dat er met het voertuig naar een vliegveld wordt gereden, om daar de rotors uit te slaan en naar een ander vliegveld te vliegen, om vervolgens de rotors weer in te klappen en verder te rijden. Om de PAL-V te besturen heb je naast een regulier B-rijbewijs dan ook een vliegbrevet (autogyro) nodig. ‘Het voordeel is dat je altijd de keuze hebt om te vliegen of te rijden, waardoor je niet afhankelijk bent van het weer’, meent Marco. Ook kun je overal ter wereld met het voertuig tanken. ‘Er gaat Euro 95 in de tank. Uiteraard hebben we ook gekeken naar elektrisch rijden. Maar het gewicht van de batterij is nu nog te zwaar. Als deze in de toekomst lichter wordt, dan kunnen we vrijwel direct overschakelen op elektrisch.’

Fileleed
Volgens Marco levert de combinatie vliegen en rijden met hetzelfde voertuig een enorme tijdswinst op. ‘Zeker nu naar verwachting de komende jaren de filedruk wereldwijd in en rondom grote steden met 10 tot 15 procent toeneemt’, stelt hij. In Nederland is de filedruk afgelopen jaar gemiddeld met 17 procent toegenomen. Ook in Brabant is deze stijging ingezet: de A27, de A58 en de A50 hebben de top tien van de jaarlijkse ANWB-filelijst gehaald, de A58 aan kop met 21 procent. Toch biedt de PAL-V op korte termijn geen uitkomst voor het fileleed. ‘Helaas, daar is het prijskaartje nog niet naar. Bovendien moeten er ook meer vliegveldjes worden gerealiseerd; daar zijn er nu slechts zo’n 25 van. Daarover zijn we in gesprek met de overheid. Je hebt een startbaan van 180 meter nodig, bijvoorbeeld bij de afslag van belangrijke wegen, nabij tankstations of op een boerenweiland. Meer dan een stuk asfalt en een brandblusser is er niet nodig om een vliegveld te realiseren.’

Oranje
Marco ziet naast de consumentenmarkt nog andere kansen voor de PAL-V. ‘Er zijn al partijen die interesse hebben getoond voor het opzetten van een VIP Taxidienst met een PAL-V, die ruimte biedt aan vijf personen. Als een soort Uber Air kan deze taxiservice worden geboden.’ Daarnaast is het bedrijf in gesprek met de landelijke politiediensten. ‘Een gyrocopter kan zo’n 80 procent wat een helikopter kan en heeft vele lagere operationele kosten; zo’n 250 euro tegenover 8.000 euro per vlieguur.’ De PAL-V Liberty heeft een opvallend oranje kleur gekregen. ‘Geïnteresseerden dachten dat het een Russisch of Chinees product was, toen we het prototype in een andere kleur hadden gemaakt. Dat willen we natuurlijk niet hebben, het is een innovatie van Nederlandse bodem. Met de oranje kleur is daar geen twijfel meer over mogelijk.’

Productie-voorsprong
Net zoals bij de meeste pioniers is het innovatieproces niet zonder slag of stoot gegaan; het Brabantse bedrijf is al twaalf jaar met de vinding bezig. Er zijn inmiddels vele miljoenen euro’s in het ambitieuze project geïnvesteerd, waarbij meer dan 100 aandeelhouders zijn ingestapt. ‘Onze grootste uitdaging was niet zozeer de techniek, maar het rondkrijgen van de certificeringen. De grote stapel papieren heeft ontzettend veel geld en energie gekost, maar bovenal tijd: ruim tien jaar.’ En laat tijd nu ook net dé voorsprong zijn op de concurrenten. ‘Grote automerken als Mercedes en Audi zijn ook bezig met het realiseren van een vliegende auto. Wij hebben echter zo’n vier tot vijf jaar productievoorsprong.’ Toch draait het volgens Marco niet alleen om het krijgen van de primeur. ‘De naam van de gebroeders Wright staat nergens op een vliegtuig vermeld. Als PAL-V willen we niet per se de eerste zijn, maar wel de fabrieksstandaard realiseren. Zoals Anthony Fokker met zijn Fokker-vliegtuig. We hebben dan ook diverse patenten aangevraagd.’

Koninklijke belangstelling
Inmiddels is PAL-V bezig met certificering door de Europese en Amerikaanse luchtverkeersdiensten. Er moeten enkel nog tientallen verificatie-vlieguren gemaakt worden, waarna in 2021 het eerste exemplaar kan worden uitgeleverd. ‘Ons marketingbudget is gering, maar er is veel free publicity en enthousiasme, tot en met internationale koningshuizen aan toe. Zo hebben onder meer prins William en prins Albert al kennisgemaakt met onze vinding. PAL-V is meer dan alleen toys for boys and girls’, stelt Marco. Inmiddels zijn de eerste exemplaren verkocht, waaronder 30 in Nederland. Als de productie toeneemt en de prijs kan dalen, verwacht hij dat de groei stevig in wordt gezet. ‘Dan wordt het voor ons een grote uitdaging om als bedrijf om te schakelen van innovator naar industrie en productie.’ Hoe de CCO de toekomst ziet? ‘Dan is de vliegende auto gemeengoed. Sterker nog: ik verwacht dat er autonoom zal worden getankt en gevlogen. Op naar de volgende uitdaging!

Peter Moser (VPT Versteeg)
Branche: Gevelbekleding
Aantal medewerkers: 50
‘Ondernemers die buiten de lijntjes kleuren vind ik inspirerend. Met mijn bedrijf zoek ik ook graag de innovatiekant op; naast product- en procesinnovatie, richten we ons op sociale vernieuwing. Wij streven ernaar koploper te zijn op het gebied van talentontwikkeling; onze zelflerende organisatie vormt een stabiele basis voor continuïteit en groei.’

Ronnie van den Hurk (De Cromvoirtse)
Branche: Metaal
Aantal medewerkers: 60
‘Een geweldige innovatie, zo’n vliegende auto! Ook voor de metaalbranche liggen er nog volop kansen voor het grijpen. Dankzij digitalisering en smart connected networks kan er veel sneller en efficiënter worden samengewerkt binnen de keten. Maar hoe innovatief je ook bent, uiteindelijk maken de mensen en het onderlinge vertrouwen hét verschil.’

Henk Fockens (Fockens en van Puijenbroek Machinefabriek)
Branche: Metaal
Aantal medewerkers: 16
‘Ik ben verantwoordelijk voor het frame van de vliegende auto. Prachtig om bij zo’n prestigieus project betrokken te zijn. Hoewel ik ook innovatie binnen mijn bedrijf nastreef, ervaar ik soms ook de nadelen hiervan. Alles moet snel, sneller, snelst. Opdrachtgevers worden steeds veeleisender, waardoor je je best opgejaagd kunt voelen.’

Marcel Verbeek (Pekago Covering Technologie)
Branche: Spuitgieten
Aantal medewerkers: 60
‘Wanneer je als ondernemer vooroploopt, ondervind je altijd weerstand. Neem Elon Musk met de Tesla; weinig mensen zagen toekomst in het elektrisch rijden. Ook voor mijn bedrijf volg ik technologische ontwikkelingen op de voet. Welke gevolgen hebben innovaties op je processen? En hoe kan ik daarmee mijn producten verbeteren?’

Erik van den Dries (Strabeko)
Branche: Straal en coating
Aantal medewerkers: 25
‘Ik zou graag een keertje willen vliegen met een PAL-V. Toch denk ik dat deze vinding voorlopig alleen voor the happy few is weggelegd. In de nabije toekomst stap ik wellicht wel in als passagier bij een taxi-service, die gebruikmaakt van PAL-V. Het is toch super dat zo’n vinding afkomstig is uit Brabant?’

Kristel Groeneboom (Container Service C. Groeneboom)
Branche: Containers
Aantal medewerkers: 30
‘Als autofreak vind ik deze vinding geweldig. Wellicht koop ik een PAL-V over zeven jaar, als ik 40 jaar word. Sommigen kopen een duur zeiljacht, dan schaf ik liever een vliegende auto aan. Ik woon in België en werk in Oosterhout, hierdoor reis ik dagelijks minstens 200 kilometer. Het lijkt me heerlijk om de files te vermijden; die tijd kan ik nuttiger besteden!’

Alissa Metternich (Spectro)
Branche: Reinigingsmiddelen
Aantal medewerkers: 50
‘Het idee van het onmogelijke toch mogelijk maken spreekt me aan. Binnen een traditionele reinigingsmiddelenbranche zijn wij aan het verduurzamen. Er heerst nog een cultuur van ‘hoe meer je verbruikt en hoe agressiever het product, hoe beter’. We willen mensen overtuigen dat dit echt anders kan. Dit heeft tijd nodig, maar de aanhouder wint.’

Bas van Hout (Story ‘s-Hertogenbosch)
Branche: Automotive
Aantal medewerkers: 43
‘Een supergave prestatie! Ik geloof er absoluut in dat er in de toekomst vliegende auto’s zijn. Dat heeft echter tijd nodig: de kosten zijn nu nog hoog en er zijn enkele praktische hordes te nemen. Als ondernemer in de automotive houd ik dergelijke ontwikkelingen nauwlettend in de gaten; wat gaat deze vinding voor onze branche betekenen?’

Nico van Wijnen (ART Group)
Branche: Stempels en matrijzen
Aantal medewerkers: 220
‘Een vliegende auto geeft een enorme impuls aan de mobiliteit. Mijn bedrijf is voor 80 tot 90 procent afhankelijk van de mobiliteit. Momenteel ben ik met mijn nieuwe businessplan bezig, waarin dit een belangrijk onderdeel vormt. Maar waar het nu écht heengaat? Elektrisch rijden, op waterstof of vliegende auto’s, ik durf het niet te zeggen.’

Technische specificaties
Capaciteit: 2 personen
Maximum bagagegewicht: 20 kg
Brandstof: Euro 95
Tankcapaciteit: 100 liter

AUTO
Max. snelheid: 160 km/h
Acceleratie (0-100 km/h): <9 seconden
Vermogen: 100 pk
Actieradius: circa 1300 kilometer
Brandstofverbruik: 7,5 op 100

VLIEGTUIG
Max. snelheid: 180 km/h
Vermogen: 200 pk
Max. hoogte: 3500m
Lengte van benodigde startbaan: 180 m
Lengte van benodigde landingsbaan: 30 m
Actieradius: tussen 400 en 500 kilometer
Brandstofverbruik: 26 op 100

Tekst: Linda Groothuijse
Fotografie: Peter van Vugt