Het rapportcijfer voor de wereldeconomie, waarmee ik deze column gebruikelijk begin, hou je van me tegoed. Het is té gemakkelijk om nu met dikke onvoldoendes te gaan smijten. Natuurlijk voorspel ik een recessie. Maar aan de horizon gloort zeker licht.
Bliksemsnelle innovatie
Ontwrichtende gebeurtenissen met een omvang zoals die van de huidige pandemie, veroorzaken (naast een heleboel slapeloze nachten) vaak ook grote voorwaartse sprongen. Daarvan zijn de eerste tekenen al te zien. Neem als voorbeeld de manier waarop universiteiten en scholen nu bezig zijn met het digitaliseren en online aanbieden van hun onderwijs. Omdat het vertrouwde systeem abrupt moest worden platgelegd, werden ze gedwongen om hierin bliksemsnel te innoveren. Na deze crisis zal het onderwijs er daardoor voor een belangrijk deel blijvend anders, mijns inziens beter, uitzien. Hetzelfde geldt voor onze vergadercultuur. Wie nu risicoloos bij het oude denkt te kunnen blijven, mist straks de boot.
Creatieve destructie
Oostenrijks econoom Joseph Schumpeter (1883-1950) was één van de eerste wetenschappers die theorieën over ondernemerschap ontwikkelde. Hij stelde dat de enige werkelijke economische groei wordt veroorzaakt door technische innovatie, waarbij oude technieken worden vervangen door succesvolle nieuwe. In zijn beroemde theorie ‘creatieve destructie’ krijgt het woord ‘destructie’ daarom een positieve lading: wat sleets is geworden moet plaats maken voor vernieuwing en verbetering. Disruptieve omstandigheden zullen de economie daarom uiteindelijk vaak ten goede komen.
Het hoeft niet lang te duren
Ik kan me voorstellen dat je, als ondernemer in deze onzekere dagen, daar op dit moment nauwelijks warm van wordt. Laat ik je daarom een hart onder de riem steken met de reële kans dat een aanstaande recessie niet lang hoeft te gaan duren. Er is een goed economisch steunpakket opgetuigd. Bij alle onzekerheden waarmee we nu worden geconfronteerd, maakt het kabinet een verstandige afweging tussen de belangen van onze gezondheidszorg, economie en werkgelegenheid. Als we de virusuitbraken onder controle krijgen, kan het allemaal snel de goede kant opgaan. Tegen die tijd hoop ik je weer van dichtbij te kunnen begroeten. En (wie weet) zelfs hartelijk de hand te schudden.