Hoe interessant is de gemeente Waalwijk als vestigingsplaats voor ondernemers? Die vraag stelde de gemeente Waalwijk zichzelf. Met de ambitie een economische vitale schakel in Midden-Brabant te zijn, heb je namelijk voldoende bedrijvigheid, handel en werkgelegenheid nodig.

De gemeente Waalwijk kroop daarom in de huid van de ondernemer. Waar let hij of zij op bij het kiezen van een vestigingsplaats? Waalwijk onderzocht acht pijlers; factoren die de ondernemer afweegt bij zijn of haar keuze. Zo speelt de prijs van de grond een rol. Maar ook de beschikbare bedrijvenlocaties, de bereikbaarheid en de nabijheid van de markt. En hoe zit het met de beschikbaarheid van personeel? Ook kijkt de ondernemer naar Waalwijk als woonplaats. Stel dat mensen hiernaartoe verhuizen, hoe staat het dan met de voorzieningen? Bovendien blijken mensen gevoelig voor het imago van een stad. Hoe kijken buitenstaanders aan tegen Waalwijk?

Big data
Ronald Bakker, wethouder Economische en Sociale Zaken bij de gemeente Waalwijk: ‘Met de focus op de logistieke sector brachten we de acht pijlers voor onze gemeente in kaart. Dat gebeurde op een innovatieve manier, met big data. Een technologie waarbij open data wordt gebruikt: vrij beschikbare gegevens. Geavanceerde technologie ordent de input en brengt het met elkaar in verband. Zo ontstaat een objectieve meting, op feiten gebaseerd. De uitkomsten vatten we samen in een totaaloverzicht: het Economisch Vliegwiel.’

Logistieke hotspot
Voor het big dataproject schakelde de gemeente het Waalwijkse bedrijf Aorta Business Intelligence in. Een vooruitstrevende  onderneming die vooroploopt als het om big data gaat. Leander van Dongen, directeur van Aorta: ‘Ik ging in gesprek met Jan Lagendijk, gemeentesecretaris en algemeen directeur van de gemeente Waalwijk. Als logistiek sterke gemeente wil Waalwijk zich vergelijken met andere logistieke hotspots, zoals bijvoorbeeld de gemeente Venlo. We onderzochten welke data relevant zijn om de performance van Waalwijk te bepalen. Vervolgens verzamelde Aorta per pijler en per gemeente de beschikbare open data. De gegevens komen uit allerlei bronnen. Gratis, aangekocht of semiopenbaar. Denk aan de Kamer van Koophandel, het CBS, het Kadaster, monsterboard.nl, Platform CROW of bijvoorbeeld Faillisementen.com.’

Analyse
Hoe gaat zo’n analyse in z’n werk? Van Dongen: ‘Neem als voorbeeld het meten van de bereikbaarheid. We berekenen de realtime reisafstand en tijd van de belangrijkste pakketdistributiekantoren. De klasse van de haven en de bereikbaarheidsindex van het kennisplatform CROW bepalen uiteindelijk de bereikbaarheid van Waalwijk. Een ander voorbeeld: hoe meet je de nabijheid van personeel? Aorta analyseerde het aantal mbo studenten in de logistieke sector, de online vacatures en de aanwezigheid van arbeidsmigratie. Big data brengt die gegevens met elkaar in verband en geeft inzicht.’

Economisch herstel
Het ontwikkelde vliegwiel richt zich op de economie en de logistiek in het bijzonder. Dat is geen toeval. De gemeente Waalwijk zet in op maximaal economisch herstel. De logistiek is een kansrijke sector en innoveren op dit gebied kan meer banen opleveren. Het is dus belangrijk de sterke en zwakke punten goed in kaart te brengen. Zo hebben de nieuwe N261 en het industriegebied Haven als zichtlocatie langs de A59 een positieve uitwerking. Bovendien geeft de nieuwe insteekhaven, die rond 2020 gereed is voor vrachtschepen CEMT Klasse V, ook een boost aan de economie. Bedrijven anticiperen nu al op de mogelijkheid om straks goederen via het water te laten vervoeren naar het achterland.

Inzicht
De gemeente is blij met het Economisch Vliegwiel als aanjager. Het dient meerdere doelen. Bakker: ‘Aan de ene kant kunnen we met feitelijk inzicht als gemeente het beleid aanscherpen. Waar is een impuls nodig? Waar moeten we onze kracht behouden, wat gaat goed? Een voorbeeld uit de pijlers: de bereikbaarheid van Waalwijk is een sterk punt. Met de nieuwe insteekhaven groeien we nog verder. Minder goed scoren we op de beroepsopleidingen. Die zijn hier niet. Daarom versterken we onze positie door samenwerkingen aan te gaan met ROC’s, HBO’s en Universiteiten. Aan de andere kant geeft het vliegwiel ook de ondernemer een helder beeld. Hoe geschikt is Waalwijk voor hem of haar als vestigingsof uitbreidingsplaats? Waar liggen voor hem of haar de kansen? Met mijn IT- achtergrond ben ik van de facts and fi gures. Je kunt een bepaald gevoel hebben over ontwikkelingen, maar wie zegt dat het klopt? Feiten en cijfers liegen niet.’

Correlatie
Bakker: ‘Dit vliegwiel richt zich op de economische vitaliteit, maar je kunt je voorstellen dat je deze manier van onderzoek ook op andere domeinen kunt toepassen. De transitie in de zorg, waarbij taken overgeheveld zijn van de rijksoverheid naar de gemeentes, biedt kansen om met die data aan de slag te gaan. Natuurlijk werken we al veel met rapportages en databases. Big data is geen doel op zich, maar een middel. De correlatie tussen de gegevens, dát is de meerwaarde van big data. Geen losse rapporten maar een samenhangend geheel en inzichten waarmee je voorspellingen kunt doen. En dat stelt je in staat ook preventief beleid te ontwikkelen als het gaat om bijvoorbeeld leegstand, fraude of andere sociale zaken.’

Tekst: Wilma van Rooijen
Fotografie: Raldo Neven